İtalya, Afrika ile Avrupa arasında köprü olmayı hedefliyor
İtalyan hükümeti, Afrika ile Avrupa arasında güç alanında ‘köprü’ görevi görmek ve göçü kısıtlamak amacıyla hazırladığı Mattei Planı’nı dün Roma’da düzenlenen uluslararası zirvede sundu.
“İtalya-Afrika: Ortak büyüme için bir köprü” başlıklı zirveye, yaklaşık 40 Afrika ülkesinin devlet, hükümet başkanları ve bakanlarının yanı sıra Avrupa Birliği, Afrika Birliği ve en önemli uluslararası kuruluşların temsilcileri katıldı.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni zirvede 5,5 milyar euroluk yatırım programını açıkladı.
Meloni, enerji, tarım, sağlık ve eğitim gibi alanlarda iş birliğine dayanan “Mattei Planı” sayesinde Afrikalılara “iş olanakları, eğitim ve yasal göç yollarından oluşan bir alternatif” sunulacağını söyledi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de AB’nin Afrika’ya 150 milyar avroluk yatırım öngören “Küresel Ağ Geçidi” projesini hatırlatarak, “Mattei Planı, AB-Afrika ortaklığının bu yeni aşamasına önemli bir katkıdır. “
Meloni liderliğindeki koalisyon hükümeti 2022 genel seçimlerinde Afrika’dan göçü durdurma vaadi ile iktidara geldi ancak sağ koalisyonun iktidara geldiği ilk yılda ülkeye gelen göçmenlerin sayısında sistematik olmayan bir artış yaşandı.
Meloni, dün zirvede yaptığı konuşmada, Avrupa’ya göçmen taşıyan insan kaçakçılarına savaş açmayı ve “genç Afrikalılara göçe zorlanmama hakkını garanti altına almayı” amaçladığını söyledi.
Öte yandan Meloni’nin iktidara geldiği ilk günlerden bu yana bahsettiği Mattei Planı’nın içeriği ise hâlâ net olarak bilinmiyor.
Başbakan dün zirvede bazı pilot projelerden ve örneklerden bahsetmişti ancak İtalyan basını bu projelerin daha önce kısmen başlatıldığına dikkat çekti.
Hükümetin 5,5 milyar euroluk vaadinin yeni bir fondan değil, mevcut bütçedeki diğer fonlardan gelmesi bekleniyor.
‘Dilenci değiliz’
Roma’daki zirveye katılan Afrika Birliği Yönetim Kurulu Lideri Moussa Faki Mahamat da İtalya’yı bu planları yaparken kendilerine danışmamakla suçladı.
İtalya Senatosu’nda düzenlenen zirvede Meloni’nin yanında oturan Mahamat, “Sn. Sayın Başbakan, Mattei Planı konusunda bize danışılmasını umuyorduk. Afrika, uygulamanın çerçevesini ve yöntemlerini tartışmaya hazır. “Sözden eyleme geçmek gerekiyor, tutulmayan sözlerle yetinmiyoruz” dedi.
“Dilenci değiliz” şeklinde tepki gösteren Afrika Birliği Komitesi Lideri Mahamat, “yeni bir ortaklık modeli için paradigma değişikliği” istediklerini söyledi.
İlham: Enrico Mattei
İtalyan hükümetinin “Avrupa ile Afrika arasında köprü olma” hedefiyle hazırladığı Mattei Planı, adını İtalyan enerji devi ENI’nin kurucusu Enrico Mattei’den alıyor.
Enrico Mattei, Afrika ülkelerine güç işbirliklerinde daha fazla kar payı verme politikasıyla hatırlanıyor.
1962 yılında uçağının düşmesi sonucu hayatını kaybeden Mattei’nin ölümü, İtalya’daki uluslararası güce ilişkin komplo teorilerinin konusu olmaya devam ediyor.
Meloni hükümeti, Mattei Planı kapsamında Afrika ülkeleriyle yapılacak işbirliği anlaşmalarının “yırtıcı modeller” değil, “eşit işbirliği” biçimlerine dayanacağını savunuyor.
Ancak planın detaylarının henüz netlik kazanmaması, fonların yetersiz olması gibi konularda muhalefet ve bazı basından eleştiriler geldi.
Bugün birçok ulusal gazete, Afrika Birliği Yönetim Kurulu Lideri Moussa Faki Mahamat’ın “Biz dilenci değiliz” ve “Bizi de dinleyin” açıklamalarına ön sayfalarında yer verdi.
